Oluklu Mukavva Üretiminde Kullanılan Terimler
OLUKLU MUKAVVA ÜRETİMİNDE KULLANILAN TERİMLER
SAFİHA: Oluklu makinesinde istenilen boyutlarda kesilmiş oluklu mukavva levhalara, sektörde çok eski bir terim olan safiha adı verilir.
DALGA: Oluklara dik olan kesitte görülen ondüle, şekli nedeniyle dalga adıyla tanımlanır.
DALGA YÜKSEKLİĞİ: Ondüle edilmiş fluting kağıdın oluşturduğu üst ve alt kemerler arasında kalan yüksekliktir.
DALGA BOYU: Tek yüzlü veya oluklu mukavvada ondüle yapışma noktalarının arasındaki mesafedir.
OLUK YÖNÜ: FEFCO’ya göre içi taranmış bir üçgen ile ifade edilir. Oluklu makinesinde çalışma yönüne dik, kutu üretim makinelerinde ise çalışma yönüne paraleldir.
RİL: Oluklu mukavva levhanın katlanabilmesi için, oluklu makinesinde, slotter’lerde veya kalıp bıçakları ile yapılan izlerdir. Matbaacılıkta pliyaj olarak adlandırılan bu sözcük, oluklu mukavva üreticilerince iz veya ril olarak ifade edilir.
OLUKLU RİLİ: Oluklu mukavva levhaya, kutu kapaklarının katlanabilmesi için, oluklu makinesinde atılan rillerdir. Daima oluklara dik gelirler.
SLOTTER RİLİ: Olukludan rillenerek çıkan levhalara, kutu yan yüzeylerini oluşturmak için slotterde atılan rillerdir. Oluklara paralel gelirler.
PERFORASYON: Oluklu mukavva levhanın istenilen yerden her iki yöne (iç-dış) kolaylıkla katlanabilmesi için, aynı hat üzerinde sadece belirli noktalarda kesilmesidir. Kalıplı üretimde kullanılır.
FERMUAR BIÇAK: Oluklu mukavva kutularda açma işlemini kolaylaştırmak için kullanılan karşılıklı bıçaklardır. Kalıplı üretimde kullanılırlar.
TEAR TAPE: Oluklu mukavva kutularda açma işlemini kolaylaştırmak için, oluklu makinesinde, levhanın istenilen noktasında/noktalarında oluklara dik olarak yapıştırılan, 4-6 mm eninde polipropilen yırtma bandıdır.
TUTAMAK: Oluklu mukavva kutuların taşınmasını kolaylaştırmak için genellikle kutu dar yüzlerinde yer alan, el girebilecek büyüklükte ( 30 × 90 mm ), özel kalıplarla tam veya yarım kesilmiş deliklerdir.
HAVALANDIRMA DELİĞİ: Oluklu mukavva kutuların içindeki ürünlerin havalanmasını sağlamak için, özel kalıplarla kesilmiş, genellikle daire şeklindeki deliklerdir.
BİNDİRME: Kutularda kapak boylarının, en kenarı ortasında birleşmeyerek, istenilen ölçüde birbiri üzerine taşmasıdır.
SKIP FEED: Oluklu mukavva levha boyu, slotter silindir çevresinden daha uzun olması halinde makinadan, silindirin iki turuna karşılık bir levha geçirilerek ıskalama yapılmasıdır.
SLOT - YARIK: Kutu kapaklarını oluşturmak için, slotter rillerinin devamında açılan yarıklardır.
OFSET YARIK: Özellikle otomatik dolumda, kutu kapaklarının kolay kapanması için, rili merkez almayıp, genellikle iç kapaklara kaydırılan yarıklardır.
SLOT ISKARTASI: Yarıkların içinden çıkan kırpıntıya denir.
KENAR ISKARTASI: Ölçü doğruluğu sağlamak amacı ile slotterden geçen levhanın kenarından kesilen parçadır.
KULAK ISKARTASI: Ekleme kulağının alt ve üst kısmından kesilen parçalardır.
EKLEME KULAĞI: Oluklu mukavva levhayı, prizma haline getirmek için, dar ve geniş yüzü birleştiren, 25-40 mm eninde ve kutu yüksekliği boyundaki dar şerittir.
UZATILMIŞ EKLEME KULAĞI: Yapıştırma kutularda, kulak açılmasını önlemek amacı ile ekleme kulağının oluklu rili üstüne taşacak ( 40 mm ) şekilde uzatılması.
GENİŞ YÜZ: Kutuda, boy ve yüksekliğin oluşturduğu yüz.
DAR YÜZ: Kutuda, en ve yüksekliğin oluşturduğu yüz.
BOY KAPAĞI: Kutuda boy ölçüsünün uzantısı olan kapak.
EN KAPAĞI: Kutuda en ölçüşünün uzantısı olan kapak.
COATING: Oluklu mukavva yüzeyinin; su, nem, yağ geçirgenliğine karşı direncini artırmak için çeşitli maddelerle kaplama işlemidir. Geçmişte mum (wax) cinsi malzeme kullanılırken, bugün kağıdın tekrar kullanımını olumsuz etkilemeyen su bazlı ürünler kullanılmaktadır. Uygulama yeri oluklu makinesidir.
EMPRENYE: Oluklu mukavvaya dayanıklılık, neme direnç, yüksek istif mukavemeti kazandırmak amacı ile fluting kâğıdına, parafin vb. malzeme emdirilme işlemidir. Oluklu makinesinde uygulanır.
UPS - OPS - TWIN FLUTE - DUAL ARCH: Oluklu mukavvaya dayanıklılık, yüksek istif mukavemeti kazandırmak amacı ile, tek fluting kağıdı yerine, düşük gramajlı iki kağıdın özel yapıştırıcı ile birleştirildikten sonra ondüle edilerek kullanılmasıdır.
PREPRINTING: Oluklu mukavva kutularda istenen baskının, kullanılan liner kağıdına bobin olarak basılmasıdır. Olukludan çıkan levhalar baskılı olarak çıkarlar.
LAMİNASYON: Ofset baskılı karton tabakaların, laminasyon makinelerinde tek yüzlü veya oluklu mukavva levha üzerine yapıştırılmasıdır.
SAFİHA: Oluklu makinesinde istenilen boyutlarda kesilmiş oluklu mukavva levhalara, sektörde çok eski bir terim olan safiha adı verilir.
DALGA: Oluklara dik olan kesitte görülen ondüle, şekli nedeniyle dalga adıyla tanımlanır.
DALGA YÜKSEKLİĞİ: Ondüle edilmiş fluting kağıdın oluşturduğu üst ve alt kemerler arasında kalan yüksekliktir.
DALGA BOYU: Tek yüzlü veya oluklu mukavvada ondüle yapışma noktalarının arasındaki mesafedir.
OLUK YÖNÜ: FEFCO’ya göre içi taranmış bir üçgen ile ifade edilir. Oluklu makinesinde çalışma yönüne dik, kutu üretim makinelerinde ise çalışma yönüne paraleldir.
RİL: Oluklu mukavva levhanın katlanabilmesi için, oluklu makinesinde, slotter’lerde veya kalıp bıçakları ile yapılan izlerdir. Matbaacılıkta pliyaj olarak adlandırılan bu sözcük, oluklu mukavva üreticilerince iz veya ril olarak ifade edilir.
OLUKLU RİLİ: Oluklu mukavva levhaya, kutu kapaklarının katlanabilmesi için, oluklu makinesinde atılan rillerdir. Daima oluklara dik gelirler.
SLOTTER RİLİ: Olukludan rillenerek çıkan levhalara, kutu yan yüzeylerini oluşturmak için slotterde atılan rillerdir. Oluklara paralel gelirler.
PERFORASYON: Oluklu mukavva levhanın istenilen yerden her iki yöne (iç-dış) kolaylıkla katlanabilmesi için, aynı hat üzerinde sadece belirli noktalarda kesilmesidir. Kalıplı üretimde kullanılır.
FERMUAR BIÇAK: Oluklu mukavva kutularda açma işlemini kolaylaştırmak için kullanılan karşılıklı bıçaklardır. Kalıplı üretimde kullanılırlar.
TEAR TAPE: Oluklu mukavva kutularda açma işlemini kolaylaştırmak için, oluklu makinesinde, levhanın istenilen noktasında/noktalarında oluklara dik olarak yapıştırılan, 4-6 mm eninde polipropilen yırtma bandıdır.
TUTAMAK: Oluklu mukavva kutuların taşınmasını kolaylaştırmak için genellikle kutu dar yüzlerinde yer alan, el girebilecek büyüklükte ( 30 × 90 mm ), özel kalıplarla tam veya yarım kesilmiş deliklerdir.
HAVALANDIRMA DELİĞİ: Oluklu mukavva kutuların içindeki ürünlerin havalanmasını sağlamak için, özel kalıplarla kesilmiş, genellikle daire şeklindeki deliklerdir.
BİNDİRME: Kutularda kapak boylarının, en kenarı ortasında birleşmeyerek, istenilen ölçüde birbiri üzerine taşmasıdır.
SKIP FEED: Oluklu mukavva levha boyu, slotter silindir çevresinden daha uzun olması halinde makinadan, silindirin iki turuna karşılık bir levha geçirilerek ıskalama yapılmasıdır.
SLOT - YARIK: Kutu kapaklarını oluşturmak için, slotter rillerinin devamında açılan yarıklardır.
OFSET YARIK: Özellikle otomatik dolumda, kutu kapaklarının kolay kapanması için, rili merkez almayıp, genellikle iç kapaklara kaydırılan yarıklardır.
SLOT ISKARTASI: Yarıkların içinden çıkan kırpıntıya denir.
KENAR ISKARTASI: Ölçü doğruluğu sağlamak amacı ile slotterden geçen levhanın kenarından kesilen parçadır.
KULAK ISKARTASI: Ekleme kulağının alt ve üst kısmından kesilen parçalardır.
EKLEME KULAĞI: Oluklu mukavva levhayı, prizma haline getirmek için, dar ve geniş yüzü birleştiren, 25-40 mm eninde ve kutu yüksekliği boyundaki dar şerittir.
UZATILMIŞ EKLEME KULAĞI: Yapıştırma kutularda, kulak açılmasını önlemek amacı ile ekleme kulağının oluklu rili üstüne taşacak ( 40 mm ) şekilde uzatılması.
GENİŞ YÜZ: Kutuda, boy ve yüksekliğin oluşturduğu yüz.
DAR YÜZ: Kutuda, en ve yüksekliğin oluşturduğu yüz.
BOY KAPAĞI: Kutuda boy ölçüsünün uzantısı olan kapak.
EN KAPAĞI: Kutuda en ölçüşünün uzantısı olan kapak.
COATING: Oluklu mukavva yüzeyinin; su, nem, yağ geçirgenliğine karşı direncini artırmak için çeşitli maddelerle kaplama işlemidir. Geçmişte mum (wax) cinsi malzeme kullanılırken, bugün kağıdın tekrar kullanımını olumsuz etkilemeyen su bazlı ürünler kullanılmaktadır. Uygulama yeri oluklu makinesidir.
EMPRENYE: Oluklu mukavvaya dayanıklılık, neme direnç, yüksek istif mukavemeti kazandırmak amacı ile fluting kâğıdına, parafin vb. malzeme emdirilme işlemidir. Oluklu makinesinde uygulanır.
UPS - OPS - TWIN FLUTE - DUAL ARCH: Oluklu mukavvaya dayanıklılık, yüksek istif mukavemeti kazandırmak amacı ile, tek fluting kağıdı yerine, düşük gramajlı iki kağıdın özel yapıştırıcı ile birleştirildikten sonra ondüle edilerek kullanılmasıdır.
PREPRINTING: Oluklu mukavva kutularda istenen baskının, kullanılan liner kağıdına bobin olarak basılmasıdır. Olukludan çıkan levhalar baskılı olarak çıkarlar.
LAMİNASYON: Ofset baskılı karton tabakaların, laminasyon makinelerinde tek yüzlü veya oluklu mukavva levha üzerine yapıştırılmasıdır.